Analiz- Merkezi Bütçe Temmuz 2025 (Gedik Yatırım)

Bütçe görünümünde Temmuz'da sınırlı bir iyileşme var
Merkezi bütçe Temmuz'da 24 milyar TL açık verirken, 12-aylık birikimli açık 2,27
trilyon TL'ye hafif geriledi. Temmuz'da merkezi bütçe 23,9 milyar TL açık verirken,
faiz dışı dengede 110,7 milyar TL fazla verildi. Geçen yılın aynı ayında
96,8 milyar TL bütçe açığı ve 4,2 milyar TL faiz dışı açık verilmişti. Böylece,
12-aylık birikimli bakıldığında bütçe açığı 2,34 trilyon TL'den 2,27 trilyon
TL'ye, faiz-dışı açık ise 532 milyar TL'den 471 milyar TL'ye geriledi. Bu rakamlar
2024 sonunda da 2,11 trilyon TL ve 836 milyar TL idi. Yüksek enflasyon nedeniyle
yıllık karşılaştırmalar hatalı yorumlara neden olabileceğinden, geçen yılın
rakamlarını enflasyon düzeltmesine tabi tuttuğumuzda, 2024'ün rakamları bugünün
fiyatlarıyla 129 milyar TL bütçe açığı ve 5,7 milyar TL faiz dışı açığa tekabül
etmektedir.

Faiz-dışı harcamalar kontrollü giderken, vergi gelirleri de güçlü seyrediyor. Faiz-dışı
harcamalarda yıllık artış nominal %34,1, reel %0,5 seviyesinde gerçekleşerek
harcamalarda son dönemdeki yavaşlama eğilimini teyit ediyor. 7-aylık döneme
bakıldığında da yıllık reel artış -%0,7 seviyesinde bulunuyor. Vergi gelirlerinde
yıllık artışlar ise Temmuz ayında nominal %55 (reel %16), Ocak-Temmuz döneminde
nominal %50 (reel %9) seviyesinde gerçekleşerek güçlü görünümün korunduğuna
işaret ediyor. Vergi gelirlerindeki artışlarda mevduat ve yatırım fonları gelirlerinden
alınan stopajdaki artışların önemli bir etkisinin olduğunu ekleyelim.
Şöyle ki, Ocak-Temmuz döneminde Gelir Vergisi tahsilatları yıllık %96 artmış
görünüyor. 9 Temmuz'daki son stopaj artışının (%15,0'ten %17,5'e) yılın ikinci
yarısında bütçeye 80 milyar TL seviyelerinde bir gelir sağlayabileceğini düşünüyoruz.

Faiz harcamalarındaki ciddi artışlar bütçe açığındaki anlamlı bir iyileşmeyi engelliyor.
Saydığımız bu olumlu gelişmeler eşliğinde, geçen senenin Ocak-Temmuz döneminde
177 milyar TL açık veren faiz-dışı dengenin bu sene 242 milyar TL fazlaya
geçtiğini (419 milyar TL'lik iyileşme olduğunu) görüyoruz. Buna rağmen, bütçe
açığının aynı dönemde 844 milyar TL'den 1,0 trilyon TL'ye yükselmiş olması,
faiz harcamalarının bütçeyi bozucu etkisini net bir şekilde ortaya koyuyor. Şöyle
ki, geçen senenin ilk 7 aylık döneminde 667 milyar TL'lik faiz harcaması yapılmışken,
bu sene bu rakam 1,25 trilyon TL'ye yükselmiş (yıllık %86'lık artış)
durumda. Yandaki 2 nolu grafikten de görülebileceği üzere, son yıllarda vergi gelirlerindeki
güçlü toparlanmaya rağmen, faiz harcamalarının daha hızlı artması
sonucu, faiz harcamalarının vergi gelirlerine oranı yükselirken, bu durum bütçe
açığındaki bozulmaya katkı sağlamaktadır.

Deprem ödeneklerinin kullanılması nedeniyle nakit bütçe açığında daha hızlı bir
artış eğilimi görülüyor. 2025 yılına 2024 yılı bütçesinden yaklaşık 600 milyar
TL'ye yakın deprem harcaması aktarıldığını tahmin etmekteyiz. Bu aktarımın sene
içinde kademeli olarak kullanılması nedeniyle nakit bazlı bütçe açığı tahakkuk
bazlı bütçe açığından daha yüksek gerçekleşmektedir. Ocak-Temmuz döneminde tahakkuk
bazlı olarak 1,0 TL'lik bütçe açığı nakit bazlı olarak 1,35 trilyon TL'ye
işaret ederken, tahakkuk bazlı bütçedeki 242 milyar TL'lik faiz-dışı fazlaya karşılık,
nakit bazlı bütçede 216 milyar TL faiz-dışı açık oluşmuştur. Önümüzdeki aylarda da
nakit bazlı bütçe açığının daha yüksek seyretmeye devam etmesini bekliyoruz.

Sene sonunda merkezi bütçe açığı/GSYH oranı %3,6-3,7 civarında gerçekleşebilir.
Hazine ve Maliye Bakanlığı 2024 sonunda 2,11 milyar TL'lik bütçe açığının 2025
sonunda 1,9 milyar TL'ye, GSYH'ye oran olarak da %4,8'den %3,1'e gerileyeceğini
öngörmüştü. Bu düşüşün arkasındaki önemli bir faktör de deprem ödenekleri geçen
seneki 1,0 trilyon TL'den bu sene 584 milyar TL'ye düşmesiydi. Buna karşın, bu
oran son aylardaki sınırlı iyileşmeye rağmen %4,5 civarında seyretmekte. Yılın
geri kalanında ek stopaj gelirlerine rağmen, mevcut trendler bütçe açığının %3,1
seviyesine doğru bir düşüşün biraz iyimser göründüğüne işaret ediyor. Sene
sonunda tahakkuk bazlı bütçe açığının 2,1-2,2 trilyon TL civarında gerçekleşebileceğini
(GSYH'ye oranla %3,6-3,7) bekliyoruz. Bununla beraber, nakit bazlı bütçe
açığının seneyi GSYH'nin %4,0'ünün üzerinde bir seviyede kapatması kuvvetle
muhtemel görünüyor.


Önemli Not: Bu haberde dosya eki bulunmaktadır. Kullanıcılarımızın dosyaya erişmek için
Manşet'in üst kısmında yer alan linki tıklamaları yeterlidir.

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı
kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy
yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında
imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.
Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların
kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve
getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer
alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun
sonuçlar doğurmayabilir.

-iDeal Haber Merkezi-
-twitter.com/iDealDataHaber // www.idealdata.com.tr-