Analiz- Bütçe Dengesi Gelişmeleri Temmuz 2025 (Ak Yatırım)

Makro: Bütçe ana eğilimi OVP hedeflerinden daha yüksek bir açığa işaret ediyor
Merkezi yönetim bütçe dengesi temmuz ayında 23,9 milyar TL açık verdi ve nakit açığının
(68,5 milyar TL) altında gerçekleşti. Faiz dışı olarak ise temmuz ayında
110,7 milyar TL fazla verdi. Böylelikle yılın ilk yedi ayında bütçe açığı 1.004
milyar TL'ye yükselirken, 12 aylık birikimli bütçe açığı 2,3 trilyon TL ile
yataya yakın seyretti. Mevsimsellikten arındırılmış olarak ise faiz dışı bütçe
dengesi son iki aydır fazla veriyor.
OVP'de hedeflenen faiz dışı bütçe dengesi hedefinin (milli gelire oranla %0) gerçekleşebilmesi
için yılın ikinci yarısında mali duruşun sıkılaşmasına yönelik ihtiyaç
devam ediyor. Faiz harcamalarının yüksek seyri nedeniyle OVP öngörülerinin
üzerinde kalacak olması toplam bütçe açığında OVP hedefinin (GSYİH'ye oranla
%3,1) tutmasını mümkün kılmayacak görünüyor. Eylül ayında yeni OVP hedeflerinin
açıklanması bekleniyor.
Bütçe Dengesi:
- Merkezi yönetim bütçe dengesi temmuz ayında 23,9 milyar TL açık vererek Hazine
nakit açığının (68,5 milyar TL) altında kalmaya devam ederken, geçtiğimiz yılın
aynı ayındaki bütçe açığından da (96,8 milyar TL) daha düşük gerçekleşti (Grafik
1). Faiz dışı olarak ise temmuz ayında 110,7 milyar TL fazla verildi. 2024
yılının aynı döneminde 4,2 milyar TL açık verilmiş idi (Tabl- 1, Grafik 2).
- Böylece bütçe açığı yılın ilk yedi ayında 1.004,3 milyar TL'ye ulaştı. 12 aylık
birikimli olarak ise toplam bütçe açığı 2,3 trilyon TL, faiz dışı bütçe açığı
ise 417 milyar TL olarak gerçekleşti (Grafik 2).
Bütçe Gelirleri:
- Merkezi yönetim bütçe gelirleri, temmuz ayında yıllık %50,1 artışla 1.096,9 milyar
TL olarak gerçekleşti. Yılın ilk yedi ayında ise gelirler 6.695 milyar TL'ye
yükselerek yıllık %46,8 arttı.
- Vergi gelirleri temmuzda yıllık %55,3 artarken, ilk yedi ayda yıllık artış %49,6
olarak gerçekleşti, 5.721 milyar TL.
- Gelir vergisi temmuzda yıllık %91,9 artarken, kurumlar vergisi %16,5 azaldı.
- Dâhilde alınan KDV yıllık %59,5 artarken, ithalden alınan KDV'nin yıllık bazda
artış oranı %38,3 seviyesinde gerçekleşti. Fiyat ve mevsim etkilerinden arındırılmış
olarak ise dahilde alınan KDV aylık bazda %8,2 azalırken, ithalde alınan
KDV %6,3 arttı.
- ÖTV gelirlerindeki yıllık artış %34,6 oldu. Petrol ve doğal gaz ürünlerinden elde
edilen ÖTV geliri temmuzda yıllık %38,0 arttı. Motorlu taşıtlardan elde edilen
ÖTV gelirinde yıllık artış %26,1 oldu, yılın ilk yedi ayında toplam ÖTV gelirinin
%37'sini, toplam vergi gelirlerinin ise %6,6'sını oluşturdu. Tütün mamulleri
ÖTV gelirlerinde ise temmuzda yıllık artış %28,5 olarak gerçekleşti. Yılın
ilk yedi ayında bu kalemden elde edilen gelirler toplam ÖTV gelirinin %22'sine
denk geldi.
- Mevsimsellikten arındırılmış olarak vergi gelirleri hazirandaki aylık %5,5 artışın
ardından temmuzda da %2,4 artış kaydetti.
- Fiyat ve mevsim etkilerinden arındırılmış olarak ise vergi gelirlerinde aylık
artış %2,9'dan %0,7'ye geriledi (Grafik 5). Alt detaylara bakıldığında, gelir vergisi
ve ithalde alınan katma değer vergisi dışında diğer kalemlerde düşüş görüldü
(Grafik 6).
Bütçe Giderleri:
- Merkezi yönetim bütçe harcamaları temmuz ayında yıllık %35,4 artışla 1.120,8 milyar
TL olarak gerçekleşti. Böylece Ocak-Temmuz döneminde harcamalardaki yıllık
artış %42,4 oldu, toplam 7.700 milyar TL seviyesinde.
- Faiz dışı harcamalarda temmuzda yıllık artış %34,1 olurken, yılın ilk yedi ayında
ise %36,2 artışla 6.454 milyar TL olarak gerçekleşti.
- Cari transferler temmuzda yıllık %40,5 arttı. KİT görevlendirme kalemi 38,3 milyar
TL oldu, bu tutarın 22,0 milyar TL'si BOTAŞ'a, 16,3 milyar TL'si Elektrik
Üretim A.Ş.'ye transfer edildi. Yılın ilk yedi ayında ise toplam 223,3 milyar TL
tutarındaki kalemin 120,2 milyar TL'si Elektrik Üretim A.Ş.'ye, 101,5 milyar
TL'si BOTAŞ'a, 1,6 milyar TL'si Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu'na transfer edildi.
- Yatırım harcamalarını da içeren sermaye giderlerinde yıllık artış temmuzda %37,3
olarak gerçekleşti. Mevsimsellikten arındırılmış olarak ise aylık %7,4 artış
kaydetti.
- Mal ve hizmet alımları temmuzda yıllık bazda %36,1 artış gösterirken, personel
giderleri yıllık artış oranı %30,7 oldu.
- Borç verme kalemi temmuzda yıllık bazda %29,5 azalışla 25,5 milyar TL olarak gerçekleşti.
Bu tutarın 17,1 milyar TL'sini KİT'lere borç verme kapsamında sermaye
transferleri oluşturdu, 15,3 milyar TL'si T.C. Devlet Demiryolları'na, 1,2 milyar
TL'si Türkiye Taşkömürü Kurumu'na transfer edildi.
- Faiz harcamaları temmuzda yıllık %45,4 artışla 134,6 milyar TL oldu. Böylece yılın
ilk yedi ayında yıllık %86,8 artışla 1.246 milyar TL'ye ulaştı.
- Fiyat ve mevsim etkilerinden arındırılarak incelendiğinde ise, faiz dışı harcamalar
hazirandaki aylık %8,4 düşüşün ardından temmuzda %2,6 arttı (Grafik 7). Aylık
bazda personel giderleri, mal ve hizmet alım giderleri ile sermaye transferleri
dışındaki kalemler artış kaydetti.




Raporun Tamamı:
https://yatirim.akbank.com/_layouts/15/AkbankYatirimciPortali/Rapor/Download.aspx?ID=10257




Önemli Not: Bu haberde dosya eki bulunmaktadır. Kullanıcılarımızın dosyaya erişmek için
Manşet'in üst kısmında yer alan linki tıklamaları yeterlidir.

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı
kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy
yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında
imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır.
Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların
kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve
getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer
alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun
sonuçlar doğurmayabilir.

-iDeal Haber Merkezi-
-twitter.com/iDealDataHaber // www.idealdata.com.tr-